Zespół Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Informacji Niejawnych

Pełnomocnik ds. Ochrony Informacji Niejawnych
Patryk Bzdyra

Adres
Al. 1000-lecia 2 c, 32-300 Olkusz

Fax:
+48 32 647 65 31

Telefony:
+48 32 647 65 50
+48 32 647 65 30

GSM
+48 608 346 786 (TELEFON ALARMOWY)


Zadania
I. Pojęcia związane z ochroną ludności i zarządzaniem kryzysowym
Powszechny system ochrony ludności
to uporządkowany wewnętrznie układ elementów organizacyjnych, ludzkich i materialnych wzajemnie powiązanych i działających na rzecz bezpieczeństwa obywateli.

Bezpieczeństwo obywatelskie to zapewnienie spokojnego rozwoju społecznego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na zagrożenia niemilitarne, w tym w szczególności katastrofy i inne zdarzenia związane z działaniami sił natury, samego człowieka, które mogą destabilizować i prowadzić do sytuacji kryzysowych.

Gotowość cywilna przygotowanie oraz stworzenie takiego systemu organizacyjno-funkcjonalnego, za pomocą, którego będzie można zapewnić możliwie największy stopień bezpieczeństwa ludziom oraz mieniu i środowisku w sytuacji zagrożeń wywołujących bezpośrednio kryzys lub zagrożenie. To również zapobieganie i przeciwdziałanie zagrożeniom, zapewnienie optymalnych warunków życia ludności,
prowadzenia działalności i funkcjonowania administracji publicznej w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu.

Ochrona ludności polega przede wszystkim na: ostrzeganiu, alarmowaniu i informowaniu ludności o zagrożeniach, prowadzeniu ewakuacji oraz zapewnieniu ewakuowanym pomocy medycznej i socjalnej, głównie w zakresie zakwaterowania i wyżywienia.
Sytuacja kryzysowa to zjawisko, które zagraża obywatelom bezpośrednio z uwagi na zagrożenie zdrowia i życia, jak również pośrednio mając na uwadze wszelkiego rodzaju dobra narażone na zniszczenie.

Zarządzanie kryzysowe to opracowanie procedur postępowania oraz działania w sytuacji kryzysowej zespołu odpowiedzialnego za przeprowadzenie danej akcji związanej z wystąpieniem kryzysu, tak by jego skutki były minimalne dla społeczeństwa, obywateli i państwa. Główną jednostką koordynującą działania wszelkich służb podczas wystąpienia zdarzeń masowych dotyczących kryzysu jest powołany Zespół Reagowania Kryzysowego.

Obrona Cywilna to ochrona ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury, ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny oraz współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska, a także usuwanie ich skutków.

II. Postępowanie w stanie klęski

Przygotowanie na stan klęski

Katastrofy mogą wystąpić w różnych postaciach i rozmiarach. Większość jest powodowana przez zmienne warunki pogodowe, nazywamy je katastrofami naturalnymi. Katastrofy techniczne spowodowane są najczęściej awariami technicznymi lub błędem człowieka. Część z występujących w naszym województwie katastrof można przewidzieć (silne wiatry, powodzie wylewne), ale większość z nich ciągle nas zaskakuje.

Chociaż katastrofy naturalne nie są zjawiskiem, o którym niechętnie się czyta, to jednak wskazane jest wiedzieć więcej na ich temat. Wiedza ta pomoże zrozumieć ewentualne zagrożenia i przygotować się na wypadek ich wystąpienia. Postaraj się przyzwyczaić do nowych i przymusowych okoliczności, nawet jeżeli jesteś poza miejscem zamieszkania. Szukaj pomocy u innych, jeżeli czujesz się zagrożony i zagubiony. Nie wahaj się pytać, jak długo będziesz przebywać w miejscu ewakuacji i kiedy będziesz mógł wrócić do domu.

Rodzinny plan działania

W krajach Europy Zachodniej, a także w USA, rodziny zamieszkałe w rejonach zagrożeń opracowują rodzinne plany na wypadek zagrożenia.

Celowym byłoby i u nas ustalić z całą rodziną odpowiedzi na następujące zagadnienia:
- jakie zagrożenia mogą nas dotyczyć;
- co należy zrobić, aby być przygotowanym w razie wystąpienia katastrofy;
- co robić w wypadku ogłoszenia ewakuacji;
- gdzie rodzina może spotkać się w razie niemożliwości spotkania w domu;
- gdzie rodzina może zebrać się po ogłoszeniu ewakuacji;
- gdzie dać znać o sobie, jeżeli w chwili katastrofy jesteś poza domem;
- sposób komunikowania się ze sobą członków rodziny.

Właściwym byłoby przeszkolenie członków rodziny w zakresie udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym.

Wyposażenie na czas klęski i zabezpieczenie domu
Każda rodzina powinna mieć przygotowane podstawowe wyposażenie na czas klęsk żywiołowych. Podczas katastrof może wystąpić brak elektryczności, gazu, wody itp. Możliwe jest też, że warunki uniemożliwią opuszczenie domu przez wiele dni. Przygotowane zawczasu wyposażenie ułatwi przetrwanie tego trudnego okresu.

Wyposażenie powinno zawierać żywność: mięso, owoce i warzywa w puszkach, puszkowane soki, mleko i zupy, cukier, sól i przyprawy, wysokokaloryczne pożywienie (witaminy, słodycze, żywność dla niemowląt i ludzi starszych, krakersy, suchary, ekstrakty kawy i herbaty) – zapas na okres 3-5 dni przechowywać w chłodnym i suchym miejscu;
woda: wodę należy zgromadzić najlepiej w plastikowych pojemnikach w ilości 4-5 litrów na osobę na okres 3-5 dni, wliczając wodę do utrzymania podstawowych zasad higieny (woda powinna być odkażona, np. wybielaczem do prania o stężeniu 5, 25 % w ilości 1 kropla na litr wody);
odzież i rzeczy do spania: każdy domownik powinien posiadać jedną zmianę bielizny,
odzieży i butów, a dodatkowo okrycie przeciwdeszczowe, ciepłą bieliznę, koc lub śpiwór;
apteczka pierwszej pomocy: gaza, sterylne bandaże (w tym elastyczne), plastry opatrunkowe, nożyczki, chusta, termometr,
środki aseptyczne, środki przeciwbólowe, aspirynę, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany, mydło, rękawice gumowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny;
przybory i narzędzia: turystyczny zestaw do gotowania, radio na baterie, latarki, zapasowe baterie, nóż wieloczynnościowy,
zapałki, przybory do pisania, gwizdek, przybory do higieny, plastikowe pojemniki, papier toaletowy, przybory do szycia – zestaw powinien być spakowany i gotowy do zabrania.

Zabezpieczenie domu
Stan klęski na ogół nie trwa długo.
Sytuacja szybko wraca do normy.
Możliwości zabezpieczenia domu są bardzo ograniczone i wiążą się z dużymi kosztami. Można jednak wykonać przedsięwzięcia profilaktyczne, które zmniejszą do minimum ryzyko strat.

Do takich przedsięwzięć należą:
· przeniesienie wartościowych przedmiotów na strych lub wyższe piętra,
· zamontowanie tablic bezpieczników i liczników możliwie jak najwyżej,
· ubezpieczenie w towarzystwie ubezpieczeniowym,
· stworzenie systemu pomocy sąsiedzkiej.

III. Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc - działania wstępne
Zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej niestety są bardzo słabo znane przez obywateli naszego kraju. W przypadkach

konieczności udzielenia pierwszej pomocy wielu uważa, że nie będą próbować jej udzielać gdyż i tak się na tym nie znają. W rezultacie

przyjęcia takiej postawy okazuje się czasami, że lekarz przybywa za późno; są to najtragiczniejsze skutki nieznajomości zasad

udzielania pomocy przedmedycznej. Poniżej przedstawiamy Państwu podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy.

Po pierwsze - należy ocenić podstawowe funkcje życiowe poszkodowanego tj. sprawdzić czy jest przytomny, czy oddycha oraz czy ma

zachowane krążenie.

Przytomność poszkodowanego - sprawdzamy pytając np.: jak się czuje, co go boli itp., sprawdzamy również reakcję na mocne

dotknięcie poprzez klepnięcie np. w policzek.

Należy pamiętać, aby w przypadkach podejrzenia uszkodzenia kręgosłupa poszkodowanego poruszać tylko, gdy jest to

absolutnie konieczne. Nieprawidłowe poruszanie może doprowadzić do uszkodzenia rdzenia kręgowego, a tym samym do

paraliżu.

Oddech - sprawdzamy poprzez nasłuch i wyczuwanie strumienia powietrza wydobywającego się z ust i nosa, gdy brak jest widocznych

ruchów klatki piersiowej. Przy częściowej niedrożności dróg oddechowych słychać charakterystyczne odgłosy, tj. chrapanie

i bulgotanie.

Po czterech minutach niedotlenienia mózgu u poszkodowanego powstają nieodwracalne zmiany, dlatego tak ważne jest jak

najszybsze rozpoczęcie udzielania pomocy.

Sztuczne oddychanie

Podejmując decyzję o rozpoczęciu udzielania pierwszej pomocy, należy udrożnić drogi oddechowe, co wykonuje się poprzez odgięcie

głowy poszkodowanego do tyłu. Poduszka lub zwinięty koc pod barkami utrzymują głowę poszkodowanego w odgięciu.

Jeżeli jest podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa szyjnego, głowy poszkodowanego nie należy odchylać do tyłu.

Gdy poszkodowany, mimo udrożnienia dróg oddechowych, nie może oddychać, zakładamy, że drogi oddechowe są zatkane ciałami

obcymi. Należy wtedy otworzyć poszkodowanemu usta i wydobyć ciała obce - krew, wymiociny, sztuczna szczęka itp.

Mamy dwa sposoby sztucznego oddychania: metodą usta – usta lub usta – nos.

USTA - USTA

Udzielający pomocy opiera swoją dłoń na czole poszkodowanego, kciukiem i palcem wskazującym zaciska mu nos. Usta ratowanego

muszą być lekko rozchylone, ratujący wdycha powietrze i szybko cofa swoją głowę, sprawdzając równocześnie kątem oka ruchy klatki

piersiowej poszkodowanego.

USTA – NOS

Głowa, jak w przypadku metody usta - usta, jest odgięta do tyłu, szyja wyprostowana. Przytrzymując żuchwę zamykamy usta

poszkodowanego, ratujący poprzez nos wtłacza powietrze do płuc poszkodowanego. Dalej postępujemy jak przy metodzie usta - usta.

Wybór metody sztucznego oddychania zależy od sytuacji, stanu poszkodowanego oraz woli ratownika.

Sztuczne oddychanie metodą usta-usta.

Nos szczelnie zaciśnięty.

Reanimacja

Reanimacja krążeniowa Krążenie można sprawdzić w trzech miejscach, tj. na tętnicy szyjnej, udowej lub promieniowej.

Badanie tętna na tętnicy szyjnej

Badanie tętna na tętnicy udowej

Badanie tętna na tętnicy promieniowej

U nieprzytomnego pacjenta tętno na tętnicy szyjnej sprawdzamy z obu stron, najpierw po jednej stronie, a gdy nie wyczuwamy tętna,

sprawdzamy po drugiej stronie szyi. Brak tętna na tętnicy szyjnej wskazuje na zatrzymanie krążenia.

Jeżeli stwierdzamy brak krążenia, należy ułożyć poszkodowanego płasko na plecach, podłoże musi być twarde. Uniesienie nóg do

góry zwiększy znacznie efekty masażu. Punkt nacisku masażu pośredniego serca znajduje się na dolnej części mostka.

Nadgarstek umieszczamy w punkcie wskazanym na rysunku poniżej, drugi nadgarstek umieszczamy na pierwszym, palce obu rąk

unosimy do góry, aby nie doprowadzić do złamania żeber. Ramiona ratownika powinny być wyprostowane, bark pionowo nad

mostkiem, który wciskamy na głębokość około 3 cm, używając do tego ciężaru własnego ciała. Następnie nie odrywając rąk od punktu

nacisku odciążamy mostek, klatka piersiowa poszkodowanego powinna wrócić do poprzedniej pozycji.

Kciuk i trzy duże palce ręki obejmują krtań. Te trzy palce

przesuwają się z boku do zagłębienia utworzonego przez

krtań i boczny miesień szyi. Tu powinno być wyczuwalne

tętno.

Tętnica udowa jest wyczuwalna w pachwinie: w pierwszej

jednej trzeciej odległości pomiędzy kroczem a grzebieniem

kości biodrowej.

Trzy palce jednej ręki przesuwają się od kłębu w kierunku

łokcia. W szczelnie utworzonej przez kość promieniową i

ścięgna zginaczy palców leży tętnica promieniowa.

Fazy ucisku i rozluźnienia powinny trwać tyle samo czasu. Ruchy muszą być bardzo płynne i skoordynowane.

Nie należy przerywać masażu, stosujemy go do skutku, tj. do przywrócenia naturalnego krążenia.

Jednoczesny masaż serca i sztuczne oddychanie

Postępujemy tak, jak opisano to powyżej. Pamiętając, że na każde dwa oddechy przypada piętnaście nacisków na klatkę piersiową

poszkodowanego. Nie ma znaczenia, czy reanimację wykonuje jeden czy dwóch ratowników, podstawowe zasady są identyczne w

obu przypadkach.

Nie wolno przerywać akcji reanimacyjnej!

Reanimację prowadzi się aż do przybycia lekarza chyba, że wcześniej ratownik z powodu wyczerpania nie będzie zdolny do

udzielania pomocy poszkodowanemu.

Kontuzje

Do najczęstszych kontuzji należą:

Skręcenia

Skręcenie następuje, gdy kość stawu przemieści się w obrębie torebki stawowej. Objawami skręcenia są ból w czasie ruchu lub

spoczynku, opuchlizna, zasinienie, nienaturalne zginanie się dłoni, palców, stopy.

Należy unieruchomić skręconą kończynę i jak najszybciej przewieźć poszkodowanego do lekarza.

Pamiętać należy, że pod żadnym pozorem nie wolno próbować prostować, odkręcać, czy nastawiać zwichniętej lub złamanej

kończyny.

Zwichnięcia

Do zwichnięcia dochodzi, gdy do naciągnięcia tkanek miękkich w torebce stawowej dołączy przemieszczenie się kości (główka kości

wyskoczy z panewki). Kontuzji tej towarzyszą objawy podobne jak przy skręceniu, a także widoczny gołym okiem nienaturalny wygląd

stawu, bardzo silny ból uniemożliwiający poruszanie zwichniętą kończyną.

Należy unieruchomić kończynę i jak najszybciej dostarczyć poszkodowanego do lekarza.

Punkt uciskania przy masażu serca.

Ucisk wywiera sie prostopadle do klatki

piersiowej, wyprostowanymi ramionami.

Palce odgięte ku górze.

Złamania

Złamanie można podejrzewać, gdy kończyna jest nienaturalnie ułożona, bardzo szybko powiększa się obrzęk, wskazujący na

podskórny wylew krwi. Otwarte złamanie bardzo łatwo rozpoznać: widać kość. Kontuzji tej towarzyszy bardzo silny ból i opuchlizna.

Przede wszystkim należy wezwać pogotowie ratunkowe, następnie unieruchamiamy dwa sąsiednie stawy, np. złamaną nogę

przymocowujemy bandażem do zdrowej, złamaną rękę do klatki piersiowej. Gdy podejrzewamy złamanie kręgosłupa, nie robimy nic,

czekając na przyjazd pogotowia, wyjątek stanowi sytuacja, gdy musimy wykonać reanimację poszkodowanego.

W przypadku skręcenia i zwichnięcia stawu unieruchamiamy staw i sąsiadującą z nim kość, przy złamaniu unieruchamiamy

dwa sąsiednie stawy!!!

Opatrywanie ran

Drobne zranienia mogą zdarzyć się każdemu i w każdym czasie, dlatego też należy wiedzieć i pamiętać, że nawet najdrobniejsze rany

wymagają odpowiedniego opatrzenia.

Gdy się skaleczymy, najważniejsze jest dokładne oczyszczenie rany z piasku, kurzu i innych

zanieczyszczeń. Jeśli tego nie zrobimy, istnieje ryzyko infekcji, co może doprowadzić do bardzo

poważnych następstw.

Ranę najlepiej przemyć solą fizjologiczną lub wodnym roztworem jodyny. Nie przemywać rany

wodą utlenioną, gdyż nie jest ona środkiem dezynfekcyjnym. Do dezynfekcji nie używamy też

spirytusu, może on doprowadzić do uszkodzenia wewnątrz rany.

Po oczyszczeniu ranę najlepiej zdezynfekować, używa się do tego celu alkoholu lub jodyny. Taki

roztwór nakrapiamy na jałową gazę i przecieramy delikatnie brzegi rany, nie wolno przecierać

samej rany.

Oczyszczona i zdezynfekowana rana powinna być pokryta opatrunkiem. Jeśli jest to drobne

skaleczenie, wystarczy nakleić plaster z opatrunkiem. Jeżeli rana jest większa, kładziemy na nią

wyjałowioną gazę i owijamy bandażem.

Opatrunek należy zmieniać codziennie, zranione miejsce powinno być chronione przed urazami mechanicznymi.

Jeśli rana jest duża i wypływa z niej sporo krwi, należy jak najprędzej przewieźć poszkodowanego do lekarza. Jeśli jest to czasochłonne,

należy ranę zabezpieczyć - rękę lub nogę wiążemy powyżej rany chustką lub paskiem. Jeżeli rana jest pod ubraniem, lepiej rozciąć

ubranie lub wyciąć dziurę, niż rozbierać poszkodowanego.

W przypadku ugryzienia przez zwierzę, ranę musi opatrzyć lekarz, ponieważ traktowana jest ona jako zainfekowana.

Przy poważniejszych ranach trzeba chorego ułożyć tak, by jego stopy były uniesione o około 30 cm nad poziom serca, należy przy

poszkodowanym czuwać, kontrolując jego stan.

IV. Zasady postępowania w przypadku prawdopodobnych zagrożeń

Katastrofy naturalne

Pożary lasów

Pożary lasów to jedno z częściej występujących zagrożeń. Na szczęście w ostatnich latach w naszym województwie nie odnotowano

dużych pożarów leśnych. Mimo to w okresie od maja do września 2003 r w 143 pożarach spłonęły łącznie 102 hektary lasu.

Uczestnictwo mieszkańców zagrożonego pożarem terenu ogranicza się w zasadzie do udzielania pomocy strażakom oraz do

nieutrudniania akcji gaśniczej.

Jeżeli jednak będziemy osobą, która zauważy pożar lasu pamiętajmy, aby zebrać jak najwięcej informacji niezbędnych strażakom do

podjęcia działań. Dzwoniąc z informacją, że pali się las, należy podać „adres” pożaru określając w miarę możliwości dokładnie miejsce

pożaru, np. pali się las w pobliżu wsi, w odległości około km na wschód od drogi łączącej wsie.

STRAŻ POŻARNA - NUMERY ALARMOWE

998

z telefonu komórkowego można wybrać

112

Podając informację o pożarze podajemy również nasze dane personalne oraz numer telefonu, z którego dzwonimy.

Jeżeli nie zagraża to naszemu bezpieczeństwu, należy poczekać na przybycie jednostek straży pożarnej i przekazać strażakom

wszelkie informacje dotyczące pożaru.

Powodzie i zatopienia

W ostatnim dwudziestoleciu ubiegłego wieku największe straty spowodowała właśnie powódź, szczególnie dotkliwa była ta z lipca

1997 r. Rozmiar strat mógłby być mniejszy, gdyby mieszkańcy województwa byli dostateczne wcześnie poinformowani o sposobie

walki z żywiołem i sposobach ograniczenia jego skutków.

Postępowanie obywateli w przypadku wystąpienia powodzi lub zatopień podzielono na trzy fazy, w zależności od czasu podejmowania

poszczególnych działań.

13

Przed wystąpieniem powodzi

Pogotowie przeciwpowodziowe

wprowadza się, gdy poziom rzeki wzrasta do poziomu ostrzegawczego i nadal się podnosi.

Alarm powodziowy

ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego.

Przygotuj się do powodzi, zanim ona Ciebie zaskoczy!!!

Dowiedz się w swoim urzędzie gminy (miasta):

o czy nie mieszkasz na terenie zagrożonym, zalewowym;

o przy jakim poziomie wody ogłaszany jest stan ostrzegawczy i stan alarmowy;

o jakie będą stosowane sposoby alarmowania (syreny, dzwony, komunikaty radiowe);

o czy w razie powodzi będzie zorganizowana ewakuacja, kto ją będzie przeprowadzał, kiedy, kogo i co obejmie oraz

gdzie przewiduje się miejsca przyjęć ludzi i mienia.

Ubezpiecz siebie i swój dobytek - w razie tragedii odszkodowanie zawsze pomoże Ci "stanąć na nogi".

Jeśli zagrożenie powodzią stanie się realne, zaopatrz się w przydatny sprzęt:

latarki, radioodbiornik bateryjny z zapasowymi bateriami;

inne źródła światła (świece, lampy naftowe, zapałki, zapalniczki).

PRZYGOTUJ SIĘ, aby być samowystarczalnym przez okres 3 dni i zdolnym do pomocy sobie i innym.

Poproś krewnych lub znajomych zamieszkałych na terenach bezpiecznych, by

służyli jako miejsce kontaktu dla Twojej rodziny. Upewnij się, czy wszyscy jej

członkowie znają adresy i telefony osób kontaktowych.

Zapoznaj rodzinę, jak zabezpiecza się mieszkanie, dom, obejście przed powodzią

i grabieżą.

Sprawdź zawory zainstalowane w kanalizacji ściekowej swego domu w celu

zapobieżenia cofania się wody z systemu drenowego. W ostateczności użyj

dużych korków lub czopów do zatkania przecieków, rur i zbiorników.

W czasie zagrożenia powodziowego

Postępuj zgodnie z treścią komunikatów - nie zwlekaj!!!

Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego albo rozgłośni lokalnej, w celu uzyskania komunikatu o

zagrożeniu i sposobach postępowania.

W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieszczaj się na wyżej położone tereny (miejsca).

Jeżeli władze lokalne ogłoszą ewakuację z terenów zagrożonych, bądź przygotowany na nią wraz z rodziną. Pamiętaj także o

swoich zwierzętach.

Zabezpiecz swoje mieszkanie, swój dom, tj. przenieś wartościowe wyposażenie domowe na wyższe piętra domu oraz

zabezpiecz parter, jeśli czas na to pozwala. Wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne. Z

posesji wszystkie rzeczy schowaj w budynku lub przywiąż je do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły.

W czasie powodzi odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, gdy są wilgotne lub stoją w wodzie. Wyłącz sieć gazową

i wodociągową.

W miarę możliwości na wyższych piętrach napełnij wannę i inne pojemniki wodą, po wcześniejszym wysterylizowaniu ich

płynami typu: ACE, Bielinka, Chlorobis, inne.

Nie używaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych; mogą być zatrute (skażone).

Nie chodź po obszarach zalanych, jeżeli woda przemieszcza się szybko. Fala o głębokości kilkunastu centymetrów może

przewrócić i przemieścić dorosłego człowieka.

Jeżeli musisz przekroczyć zalany obszar, użyj tyczki do badania gruntu przed sobą. Do przejścia wybieraj miejsca bez

silnego nurtu.

Po ostrzeżeniu, że spodziewana jest duża powódź, zapewnij swobodny wlew wód powodziowych do piwnicy Twego domu lub

sam wypełnij ją czystą wodą. Unikniesz w ten sposób zagrożenia uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie

napierających wód powodziowych.

Dzieciom i osobom z ograniczoną świadomością należy przymocować w widocznym miejscu kartkę z imieniem, nazwiskiem

oraz miejscem zamieszkania.

Jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych (np. do układania lub napełniania worków z

piaskiem) - pomagaj!!!

W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu - to połowa

sukcesu.

Dobrze jest znać ustalone zasady sygnalizacji

na wypadek różnych potrzeb:

kolor biały - potrzeba ewakuacji;

kolor czerwony - potrzeba żywności i wody;

kolor niebieski - potrzeba pomocy medycznej.

Po powodzi

Jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi,

nieoczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi itp. Nie używaj ich do picia! Mogą być one również pod napięciem z

uszkodzonych linii energetycznych napowietrznych lub podziemnych.

Bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią. Drogi mogą być osłabione i mogą nie wytrzymać ciężaru Twojego

samochodu (ciągnika), czy innego pojazdu.

Miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych dotyczących udzielanej pomocy, tj. zaopatrzenia w żywność i

wodę zdatną do picia i użytku ogólnego.

Zwracaj uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo Twoje i Twojej rodziny. Często myj ręce mydłem w czystej wodzie, szczególnie jeśli

miałeś kontakt z wodami powodziowymi.

Pamiętaj o wspomożeniu swoich sąsiadów, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub

przy niepełnosprawnych osobach.

Wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami powodziowymi.

Poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych, nieszczelności rurociągu gazowego lub o innych

zagrożeniach występujących na Twoim terenie.

Mieszkanie i wszystkie sprzęty, przydatne do dalszego użytkowania, trzeba zdezynfekować, gdyż naniesiony muł zawiera duże

ilości grzybów i bakterii chorobotwórczych, które zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt.

Przygotuj do wymiany podłogi i mury, które nasiąkły wodami powodziowymi.

Sprawdzaj, czy fundamenty Twego domu nie mają pęknięć, aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem. Uważaj na

poluzowane tynki, sufity.

Odpompuj zalane piwnice stopniowo - około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie - w celu uniknięcia zniszczenia struktury

fundamentów.

Dopilnuj, aby instalacje domowe: elektryczne, gazowe i wodno-kanalizacyjne zostały sprawdzone przez fachowców i ewentualnie

naprawione przed ich ponownym użytkowaniem.

Używaj mocnego obuwia i bateryjnych lamp lub latarek w czasie oględzin zabudowań.

Jeżeli byłeś ubezpieczony przed powodzią, skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową, aby uniknąć nieporozumień z

odszkodowaniami. Zrób zdjęcia zastanych zniszczeń - zarówno budynku, jak i wyposażenia.

Wichury i huragany

Ochrona przed wichurą lub huraganem ogranicza się w zasadzie do zabezpieczenia obywateli i ich mienia oraz do usuwania skutków

zdarzenia.

Przed wystąpieniem wichury

Upewnij się, czy wszyscy członkowie Twojej rodziny wiedzą, jak postępować w czasie huraganu oraz naucz ich, jak wyłączać

gaz, elektryczność i wodę.

Opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni (realny

przypadek, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole).

Naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję lub straż pożarną oraz które radio jest nastrojone na odbiór informacji o stanie

zagrożenia.

Podczas wichury

Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego albo rozgłośni lokalnej, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i

sposobach postępowania.

Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):

o zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne elementy budynku;

o sprawdź, czy konstrukcja dachu jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku;

o zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu;

o usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom;

o uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód (porwane przez wiatr);

o zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła - jak: latarki elektryczne (baterie do latarek i odbiorników

radiowych), świece;

o sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki;

o przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji, tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe

rzeczy;

o nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.

Wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to

niebezpieczeństwo powstania pożaru.

Schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala

od oszklonych okien, sufitów i drzwi.

Znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie

przejdzie.

Nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami

reklamowymi, drzewami itp.

Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację:

wyrusz tak szybko, jak to tylko możliwe;

opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną oraz zamknij główny

zawór wody i gazu,

wygaś ogień w piecach oraz zabezpiecz dom;

zawiadom kogoś poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz;

zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż oraz ciepłą odzież.

Po wichurze

Udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom.

Unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych.

Ostrożnie wkraczaj do swego domu.

Sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu.

Śnieżyce

Silny wiatr w połączeniu z temperaturą powietrza tylko nieco poniżej 0°C mo ż______________e mieć taki sam skutek, jak stojące powietrze o

temperaturze poniżej -30°C. Mo że być to przyczyną odmrożenia i wychłodzenia organizmu.

Odmrożenie - jest skutkiem oddziaływania zimna, (choć niekoniecznie mrozu!). W wyniku odmrożenia mogą wystąpić trwałe

uszkodzenia najbardziej narażonych na odmrożenie części ciała. Typowymi objawami tego urazu są: znaczne wychłodzenie,

zaczerwienienie, utrata czucia oraz bladość palców nóg, nosa, małżowin usznych.

Wychłodzenie - jest stanem, gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej 35°C. Objawami wychłodzenia s ą zaburzenia

świadomości (do śpiączki włącznie), powolna mowa, poczucie wyczerpania, zaburzenia mowy, senność.

Jeżeli u kogoś podejrzewane jest wystąpienie odmrożenia lub wychłodzenia - rozpocznij powolne ogrzewanie osoby i poszukaj

natychmiast pomocy medycznej. Rozpocznij od ogrzewania torsu tej osoby. Zdejmij przemarznięte ubranie, ułóż osobę na suchej

tkaninie i okryj całe ciało kocem, folią aluminiową - ogrzewaj go własnym ciałem.

Nie uznawaj pochopnie osoby wyziębionej za zmarłą, przed próbą reanimacji!!!

Przy odmrożeniach kończyn zanurz je w letniej wodzie o temperaturze ciała zdrowego człowieka. Na inne części ciała nakładaj ciepłe

(nie gorące) okłady.

Nie podawaj alkoholu osobie dotkniętej odmrożeniem lub wychłodzeniem, w szczególności gdy nie ma możliwości zapewnienia jej

ciepłego schronienia.

Unikaj podawania kawy - ze względu na zawartość kofeiny; nie podawaj żadnych leków bez dodatkowych wskazań.

Bądź przygotowany na wystąpienie śnieżyc, zawiei i zamieci!

W czasie opadów pozostań w domu.

Jeżeli musisz wyjść na zewnątrz, ubierz się w ciepłą odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu

podróży oraz przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia.

Zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie, zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu

na dachach budynków itp.

O wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj:

służby dyżurne Straży Pożarnej i Policji,

pogotowie energetyczne, gazowe, inne właściwe slużby.

Jazda samochodem w zimie

Jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych wśród podróżnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego

oraz brak znajomości postępowania na wypadek unieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróżowania. Dlatego też, aby

bezpiecznie podróżować:

Sprawdź następujące elementy Twojego samochodu:

o akumulator;

o płyn chłodzący;

o wycieraczki i płyn do spryskiwania szyb,

o układ zapłonowy, termo-start;

o oświetlenie pojazdu;

o światła awaryjne, układ wydechowy;

o układ ogrzewania, hamulce;

o odmrażacz;

o poziom oleju (jeśli jest taka potrzeba, wymienić na olej zimowy).

Załóż zimowe opony i upewnij się, czy mają odpowiedni bieżnik. Uniwersalne opony radialne zazwyczaj są odpowiednie do

większości warunków zimowych. Jednakże przepisy w niektórych krajach wymagają stosowania opon z łańcuchami lub opon

śniegowych z kolcami.

Miej przygotowaną skrobaczkę do szyb oraz narzędzie do usuwania śniegu.

Utrzymuj co najmniej połowę pojemności zbiornika paliwa w czasie zimy.

Starannie planuj długie podróże.

Słuchaj komunikatów radiowych o aktualnych warunkach drogowych.

Podróżuj w ciągu dnia i, jeśli to możliwe, w towarzystwie przynajmniej jednej osoby.

W czasie burzy śniegowej staraj się korzystać z komunikacji publicznej.

Ubieraj się ciepło. Noś odzież wielowarstwową, lekko dopasowaną.

Na czas dłuższej podróży przygotuj wysokoenergetyczne, suche pożywienie oraz kilka butelek wody.

Miej w swoim samochodzie:

o migające światło przenośne z zapasowymi bateriami;

o apteczkę pierwszej pomocy oraz niezbędne leki;

o śpiwór lub koc;

o torby plastikowe (do celów sanitarnych);

o zapałki;

o małą łopatkę - saperkę;

o podręczne narzędzia - szczypce uniwersalne, klucz nastawny, śrubokręt;

o przewody do rozruchu silnika;

o łańcuchy lub siatki do opon;

o jaskrawą tkaninę do użycia jako flagę sygnalizacyjną.

Jeśli utknąłeś w drodze

Jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych wśród podróżnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego

oraz brak znajomości postępowania na wypadek unieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróżowania. Dlatego też, aby

bezpiecznie podróżować:

Pozostań w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba że pomoc jest widoczna w odległości 100 m.

Umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą cześć ubrania (najlepiej koloru czerwonego) tak, aby

widoczna była dla ratowników.

Użyj wszelkich dostępnych środków do poprawienia izolacji samochodu.

Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła

samochodu.

Zachowaj ostrożność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach, utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu

oraz dla wentylacji lekko uchyl okna.

Zwracaj uwagę na oznaki odmrożeń lub wychłodzenia organizmu.

Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krążenia krwi. Od czasu do czasu klaszcz w dłonie, wykonuj wymachy ramionami.

Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niż jedna osoba, należy spać kolejno,

na zmianę.

Dla utrzymania ciepła wszystkie osoby powinny zgromadzić się koło siebie.

Unikaj zbędnego lub nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenie dla serca. Nadmierny wysiłek,

taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu - może spowodować zdrowotne dolegliwości.

Gradobicia

Bądź przygotowany na wystąpienie gradobicia!

Ubezpiecz swoje mieszkanie, dom, samochód, zwierzęta gospodarskie, uprawy polowe od skutków gradobicia.

Zapisz i zapamiętaj numery telefonów na pogotowie ratunkowe, do służb weterynaryjnych i upewnij się, czy wszyscy

członkowie rodziny je znają.

Przygotuj swoje mieszkanie, swój dom:

o zabezpiecz rynny i inne części budynku;

o zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu.

Najczęstszą przyczyną jego występowania jest powstawanie chmur gradowych na skutek silnych, pionowych ruchów

powietrza. Zjawisko to ma miejsce najczęściej w okresie letnim.

Podczas gradobicia

Jeżeli spotka Cię gradobicie z dala od domu, znajdź bezpieczne schronienie i pozostań tam do czasu jego zakończenia.

Jeśli jesteś w domu:

o zamknij okna, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom;

o pozostań w nim z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi;

o w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane;

o trzymaj pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie;

o miej włączone radio w celu zapoznania się z aktualnymi komunikatami.

O wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj pogotowie ratunkowe, a w przypadku

zerwania linii energetycznych zgłoś to pogotowiu energetycznemu.

Po gradobiciu

Udziel pierwszej pomocy rannym lub poszkodowanym osobom.

Nie przenoś ciężko rannych osób, chyba że są one bezpośrednio zagrożone doznaniem kolejnych obrażeń; wezwij pomoc.

Jeżeli byłeś ubezpieczony przed gradobiciem, wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia, w celu

ubiegania się o odszkodowanie.

Upały

Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w

przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać podobnym przypadkom, poznaj objawy i

bądź gotów do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub

przegrzania.

Oparzenie słoneczne - objawia się zaczerwienieniem i bolesnością skóry, możliwe jest swędzenie, gorączka, ból głowy. Pierwsza

pomoc: weź chłodny prysznic, użyj mydła, aby usunąć olejki (kremy). Miejsca oparzone polewaj dużą ilością zimnej wody. Jeśli na

skórze wystąpią pęcherze, zrób suchy, sterylny opatrunek i skorzystaj z pomocy medycznej.

Przegrzanie - objawia się osłabieniem, zawrotami głowy, występuje nadmierne pragnienie, nudności i wymioty, kurcze mięśni

(zwłaszcza nóg i brzucha), utrata przytomności.

Pierwsza pomoc: połóż poszkodowaną osobę w chłodnym miejscu (nogi unieś na wysokości 20-30 cm). Poluzuj ubranie. Użyj

zimnej mokrej tkaniny, jako okładu do obniżenia temperatury ciała. Podawaj wodę z solą do picia małymi łykami. Jeśli wystąpią

nudności, odstaw wodę. Jeśli wystąpią wymioty, szukaj natychmiastowej pomocy medycznej. W przypadku utraty przytomności przy

wyczuwalnym oddechu i tętnie, ułóż poszkodowanego na boku.

Bądź przygotowany na wystąpienie wysokich temperatur!

Utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń, stosując żaluzje w drzwiach i oknach.

Rozważ utrzymanie w użyciu zewnętrznych okiennic przez cały rok. Zewnętrzne okiennice latem nie dopuszczają ciepła do

wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą. Sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie

izolowane i szczelne.

Oszczędzaj elektryczność. W okresie dużych upałów ludzie mają skłonności do znacznie większego zużycia energii

elektrycznej na potrzeby urządzeń klimatyzacyjnych, co prowadzi do niedoboru mocy lub przerw w dopływie prądu.

Przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie

budynku, poza zasięgiem światła słonecznego.

Spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki.

Regularnie pij duże ilości wody mineralnej. Osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby, będące na

niskowodnej diecie oraz mające problemy z utrzymaniem płynów, powinny skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym

przyjmowaniem płynów.

Ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych. Mimo że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspakajać pragnienie, to

zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu.

Ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry. Lekka, o jasnych kolorach

odzież odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała.

Noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem.

Unikaj zbytniego nasłonecznienia. Opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego chłodzenia się. Użyj środków ochrony

przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności.

Unikaj skrajnych zmian temperatury. Zwolnij tryb życia. Zredukuj, wykreśl lub przeorganizuj wyczerpujące zajęcia. Osoby z

grupy wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach. Stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały

zalecone przez lekarza.

Pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie przeciwpożarowe - przebywając w lesie, na podsuszonych

łąkach, ścierniskach, zachowaj szczególną ostrożność i staraj się nie zaprószyć ognia.

Podczas suszy

Zmniejsz zużycie wody. Podlewanie trawników i mycie samochodów marnotrawi wodę.

Gdzie tylko możliwe, używaj wielokrotnie tej samej wody.

Katastrofy techniczne

Skażenie promieniotwórcze

Wypadki radiologiczne mogą zdarzyć się wszędzie tam, gdzie materiały radioaktywne są używane, składowane lub transportowane.

Ponadto mogą one mieć miejsce w elektrowniach jądrowych, szpitalach, uniwersytetach, laboratoriach badawczych, w zakładach

przemysłowych, na głównych drogach, liniach kolejowych oraz w stoczniach.

Materiały radioaktywne są niebezpieczne z powodu szkodliwego oddziaływania niektórych typów promieniowania na komórki ciała.

Im dłużej dana osoba jest narażona na promieniowanie, tym większe jest zagrożenie. Są trzy czynniki, które minimalizują

oddziaływanie promieniowania na twoje ciało: odległość, osłona oraz czas.

Odległość - im większa pomiędzy Tobą a źródłem promieniowania - tym mniejszą dawkę promieniowania otrzymasz. W razie

poważnych awarii jądrowych władze prawdopodobnie będą wzywać do ewakuacji, aby oddalić się od źródła promieniowania.

Osłona - podobnie jak odległość - im bardziej ciężkie i gęste materiały pomiędzy Tobą a źródłem promieniowania tym lepiej. Właśnie

dlatego w czasie wypadków radiologicznych władze będą zalecać pozostawanie wewnątrz pomieszczeń. W niektórych przypadkach

ściany Twojego domu będą wystarczającym zabezpieczeniem.

Czas - w większości przypadków natężenie promieniowania szybko maleje. Ograniczenie czasu przebywania w zasięgu

promieniowania zmniejszy wielkość pochłoniętej dawki promieniowania. Po wystąpieniu wypadków radiologicznych lokalne władze

będą monitorować wszystkie przypadki pojawienia się promieniowania i określać, kiedy minie zagrożenie.

Przed zagrożeniem radiacyjnym

Na wypadek katastrofy miej przygotowane następujące rzeczy:

o latarkę z zapasowymi bateriami,

o przenośne radio bateryjne z zapasowymi bateriami,

o apteczkę i podręcznik pierwszej pomocy,

o alarmowy zapas żywności i wody,

o zapas worków do przechowywania żywności,

o otwieracz do konserw,

o solidne obuwie.

Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się w swoim domu.

Opracuj plan komunikowania się na wypadek zagrożenia.

Przygotuj plan oraz sposoby powrotu do domu członków rodziny, jeżeliw czasie wystąpienia zagrożenia są rozdzieleni (realna

możliwość w ciągu dnia, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole).

Poproś krewnych lub znajomych, zamieszkałych w innych miejscowościach, aby służyli jako miejsce kontaktu dla Twojej

rodziny. Upewnij się, czy wszyscy członkowie Twojej rodziny znają nazwisko, adres i nr telefonu osoby kontaktowej.

Jeśli prowadzisz samodzielne gospodarstwo rolne, zastanów się nad zabezpieczeniem paszy dla zwierząt hodowlanych, ujęć

wody pitnej oraz pomieszczeń dla nich.

W czasie zagrożenia radiacyjnego

Zachowaj spokój:

o nie każdy wypadek związany z wydostaniem się substancji promieniotwórczej jest

dla Ciebie niebezpieczny;

o wypadek może dotyczyć tylko terenu zakładu (elektrowni atomowej) i może nie

powodować żadnych zagrożeń zewnętrznych.

Uważnie i stale słuchaj radia, oglądaj telewizję ogólnokrajową lub lokalną. Komunikaty określą

charakter wypadku, stopień zagrożenia oraz jego zasięg i szybkość rozprzestrzeniania się -

wykonaj zalecenia wynikające z komunikatów.

Gdy powracasz do miejsca schronienia z zewnątrz:

o weź prysznic, zmień buty i odzież;

o schowaj do plastikowej torby rzeczy noszone na zewnątrz i szczelnie je zamknij.

Jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, wykonuj je niezwłocznie, według zaleceń władz (służb ratowniczych):

o nasłuchuj w radiu i telewizji komunikatów o drogach ewakuacji, tymczasowych schronach i sposobach

postępowania;

o zabierz przygotowane na ewakuację rzeczy.

Pamiętaj o swoich sąsiadach, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub

niepełnosprawnych osobach.

W wypadku zaniechania ewakuacji, pozostań w domu:

o zabezpiecz i pozamykaj okna i drzwi;

o wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.;

o miej przy sobie cały czas włączone radio bateryjne;

o zamknij (uszczelnij) zasuwy piecowe i kominowe;

o udaj się do piwnicy lub innych pomieszczeń poniżej powierzchni gruntu;

o pozostań wewnątrz pomieszczeń do czasu, aż władze (służby ratownicze) ogłoszą, że jest bezpiecznie;

o jeśli musisz wyjść na zewnątrz, zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem.

Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się na dłuższy czas w domu.

Ukryj inwentarz i nakarm go przechowaną w zamknięciu paszą.

Nie używaj telefonu, jeśli nie jest to konieczne. Linie telefoniczne są niezbędne dla akcji ratowniczej.

Przechowuj żywność w szczelnych pojemnikach lub lodówce:

o niezabezpieczoną żywność przed schowaniem dokładnie opłucz;

o zrezygnuj ze spożywania owoców, warzyw i wody z niepewnych źródeł.

Dalej postępuj zgodnie z zaleceniami określonymi przez władze (służby ratownicze) do czasu odwołania zagrożenia

skażeniem promieniotwórczym.

Po odwołaniu zagrożenia radiacyjnego

Opuść ukrycie i w razie

najmniejszych podejrzeń o skażeniu poddaj siebie i rodzinę zabiegom sanitarnym.

Unikaj spożywania żywności z Twojego ogrodu oraz mleka od Twoich krów i kóz, dopóki nie będą zbadane przez lokalny

urząd sanitarny.

W przypadku zarządzenia ewakuacji zabierz ze sobą najcenniejsze rzeczy, odzież, dokumenty i produkty żywnościowe.

Zabezpiecz mieszkanie.

Katastrofy drogowe

Postępująca motoryzacja, ciągła rozbudowa sieci dróg i różnorodność przewożonych ładunków potęgują zagrożenia, które

towarzyszą katastrofom i wypadkom drogowym.

Powszechność motoryzacji nakłada na obywateli obowiązek znajomości podstawowych zasad i czynności do wykonania w razie

wystąpienia katastrofy drogowej lub wypadku

Do podstawowych zasad i czynności należą:

powiadomienie służb ratowniczych (Straż Pożarna, Policja, Pogotowie Ratunkowe, PKP, SOK);

udzielenie pomocy lżej poszkodowanym, gdy nie grozi to pożarem, wybuchem i gdy nie ma innych zagrożeń;

stosowanie się do poleceń służb ratunkowych;

niezbliżanie się do miejsca katastrofy, nieblokowanie dojazdu pojazdom specjalnym;

gdy jest podejrzenie wycieku niebezpiecznej substancji, wyłączenie nawiewu, zamknięcie okien;

ostrzeganie innych użytkowników drogi.

Skażenia chemiczne

Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych (NSCh) są:

awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych,

wypadki cystern kolejowych oraz auto-cystern,

rozszczelnienia rurociągów przemysłowych,

katastrofy morskich tankowców i chemikaliowców.

ZAPAMIĘTAJ!

Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami

z czarnymi napisami cyfrowymi, określającymi rodzaj niebezpiecznej substancji według międzynarodowych oznaczeń,

umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu, w następujący sposób:

Przykład:

benzyny - paliwa silnikowe:

33 - nr rozpoznawczy

1203 - nr substancji wg wykazu ONZ

Jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem NŚCh - powiadom natychmiast w jakikolwiek sposób

o straż pożarną,

o policję.

Podaj istotne dane:

o miejsce zdarzenia,

o swoje dane.

Nie bądź kibicem zdarzenia, ale oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia.

Opuść rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru.

Chroń swoje drogi oddechowe. W tym celu wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub

wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik, itp.) i osłoń nim drogi oddechowe.

Jeśli jesteś w samochodzie - zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną, staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia.

Stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów przekazywanych przez lokalne środki przekazu - radio, TV,

megafony.

Jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu, i zamień je na czyste oraz dużą ilością

wody przemyj oczy, usta, nos i weź prysznic.

Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne środki chemiczne przenikną do Twojego domu, to:

włącz radio lub telewizor na program lokalny i stosuj się ściśle do poleceń wydanych przez lokalne władze (służby

ratownicze);

uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi - oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych

ręczników lub prześcieradeł;

oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp.;

zadbaj o bezpieczeństwo swoich podopiecznych, dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt domowych;

pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach - w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia

chlorem, udaj się na wyższe kondygnacje, np. do sąsiadów. W przypadku amoniaku - kieruj się do pomieszczeń położonych

na niskich kondygnacjach;

powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie;

wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem;

nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu.

Pożary w miejscowościach

Najczęstszą przyczyną powstawania pożarów są:

bezmyślne, bądź umyślne działanie człowieka;

zwarcia i wady instalacji elektrycznych;

wyładowania atmosferyczne

Przed wystąpieniem pożaru

Skontroluj domowe źródła ogrzewania i usuń wszelkie nieprawidłowości:

o bardzo ostrożnie używaj zastępczych źródeł grzewczych (np. przenośne grzejniki elektryczne, gazowe, piecyki na

drewno i węgiel), zgodnie z instrukcją obsługi;

o zabezpiecz materiały mogące ulec zapaleniu (podłoga, ściany, firany, meble, stosy gazet itp.) przed możliwością

kontaktu z otwartym ogniem, żarem itp.;

o nie używaj kuchenki gazowej do dogrzewania mieszkania.

Sprawdź i stosuj odpowiednie zabezpieczenia instalacji elektrycznej:

o nigdy nie "watuj korków" - automatyczny bezpiecznik kosztuje kilka złotych!

o włączając kilka urządzeń do jednego gniazda, przeciążasz instalację elektryczną;

o używaj rozgałęźników z bezpiecznikami;

o utrzymuj instalację odgromową oraz kominową w dobrym stanie.